بارورسازی ابرها در ایران حالا بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته و پژوهشگران و مسئولان برای بررسی علمی آن دست به کار شدهاند.
همشهریآنلاین – مجیدجباری: خشکسالی و سوء مدیریت در ایران آب را از یک نعمت طبیعی به یکی از جدی ترین نگرانیهای مردم ایران تبدیل کردهاست. آب که روزگاری به راحتی در دسترس بود، حالا یکی از دغدغههای مردم ایران شده و گفت وگوهای روزانه مردم را از مشکلات معیشتی به آب کشانده است. در چنین شرایطی فناوریها به ویژه بارورسازی ابرها، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. برخی آن را راه نجات خشکسالی میدانند و برخی دیگر هزینه ای پرخرج و بی نتیجه. واقعیت اما چیزی بین این دو دیدگاه است. کاهش بارش، افت منابع آب زیرزمینی، خشکیدن شدن تالابها و دریاچهها، افزایش کانونهای انتشارریزگردها و مناقشات اجتماعی بر سر آب نشان میدهد که فناوریها بدون پشتوانه علمی و برنامه ریزی دقیق نمیتوانند بحران آب را مدیریت کنند.
نشست «بارورسازی ابرها؛ از خیال تا واقعیت» که در مرکز اطلاعات ملی، اسناد و کتابخانه وزارت نیرو برگزار شد، تلاشی بود برای عبور از هیجان، شایعه و قضاوت های صفر و صدی که این روزها در میان مردم، رسانهها و کارشناسان این حوزه داغ شده است. در این نشست، مسئولان و صاحبنظران با پیشینه های علمی و اجرایی تلاش کردند تصویر واقعی از بارورسازی ابرها ارائه دهند؛ تصویری که نه معجزه می کند و نه آن را بیفایده میداند.
تقویت نهاد متولی بارورسازی
پدر علم هواشناسی ایران در ابتدای این نشست گفت: ایران در کمربند خشک جهان قرار دارد و هر اقدامی که حتی بتواند به صورت محدود به تامین آب کمک کند، ارزش بررسی دارد. اما این بررسی باید بر پایه علم باشد و نباید از آن انتظار معجزه داشت.
حسین اردکانی با تاکید بر اینکه بارورسازی ابرها بارش خلق نمیکند، بلکه در بهترین حالت میتواند بارش موجود را تقویت کند به کتابهای مرجع علمی استناد کرد و افزود: اثرگذاری این فناوری معمولا در بازه ۵ تا ۲۰ درصد قرار دارد و فقط در شرایط خاص و بسیار دقیق ممکن است به حدود ۲۵ درصد برسد. همین فرآیند اگر به درستی و در شرایط مناسب انجام نشود، میتواند نتیجه عکس داشته باشد و حتی موجب کاهش بارش شود.
این پیشکسوت هواشناسی با اشاره به تجربه ایران در بارورسازی در دهه ۵۰ خورشیدی بر ضرورت تقویت نهاد متولی بارورسازی، تامین الزامات فنی و انتخاب درست مناطق هدف تاکید کرد و گفت: حتی افزایش ۱۰ تا ۱۵ درصدی بارش، در شرایط کمآبی فعلی، میتواند اهمیت زیادی داشته باشد؛ به شرط اینکه دقیق، علمی و قابل ارزیابی باشد.
نه انکار، نه معجزه
نماینده اصفهان در مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست با اشاره به پیشرفت های کشور در صنعت آب و توانمندی ایران در خدمات فنی ومهندسی یادآوری کرد: همین نگاه موجب تصویب اساسنامه «سازمان توسعه و بهرهبرداری فناوریهای نوین آبهای جوی» در مجلس در سال ۱۴۰۱ شد. قرار بر این بود که با کمک شرکتهای دانش بنیان با استفاده از فناوریها اتفاقات خوبی را در این زمینه رقم بزنیم.
حامد یزدیان با انتقاد از رویکرد وزارت نیرو در سالهای گذشته گفت: سیاست غالب در استفاده از فناوریهای نوین آبهای جوی بیشتر بر انکار استوار بوده و این رویکرد موجب کنار گذاشته شدن بسیاری از ظرفیتهای علمی و اجرایی شده است. حتی پس از تشکیل سازمان جدید نیز به جای اعتماد به دانشگاهها و شرکتهای دانشبنیان، نوعی تصدیگری شکل گرفت که مانع نوآوری شد.
این نماینده مجلس با هشدار نسبت به دو نگاه افراطی در زمینه بارور سازی ابرها تاکید کرد: نه انکار مطلق و نه تصویرسازی اغراق آمیز از بارورسازی به عنوان راهحل همه مشکلات آب در کشور قابل پذیرش نیست. بارورسازی باید یکی از راههای مدیریت آب باشد.
یزدیان در عین حال گفت: افزایش ۵ تا ۲۰ درصدی بارش در اقلیم خشکی مانند ایران، وقتی با هزینه های سنگین طرح های انتقال آب مقایسه میشود عدد قابل توجهی است.
نماینده اصفهان در مجلس شرط اصلی موفقیت را توسعه سامانههای پایش، رادارهای هواشناسی و شناخت دقیق فیزیک جو دانست و تصریح کرد: بدون این زیرساختها، بسیاری از عملیاتهای بارورسازی کور خواهد بود و ارزیابی علمی آنها ممکن نیست.
بارشهای آخر آذر؛ طبیعی یا دستساز؟ | کارشناسان هواشناسی: باران را مصادره نکنید | جوادیان زاده: ۱۷ پرواز بارورسازی در ۱۲ استان انجام شده است
یزدیان تاکید کرد: بارورسازی ابرها باید یک فعالیت پژوهشی و علمی محور باشد. مرکز ثقل این کار هم باید در کشور شکل بگیرد تا هر ادعایی قابل پاسخ باشد و بخش عمده بودجه به پژوهش اختصاص یابد. پژوهشگران باید بتوانند روی همه جنبههای این فناوری کار کنند تا توان علمی کشور در این زمینه بالا برود.
بارورسازی، علم پیچیده با نتایج محدود
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور اما در ادامه این نشست بر پیچیدگی فیزیک جو تاکید کرد و گفت: بارورسازی ابرها تنها در شرایط خاص و عمدتا در ابرهای کوهستانی فاز سرد که منجر به بارش برف میشوند، میتواند اثرگذار باشد. حتی در این حالت نیز اثر آن کاملا محلی و کوتاه مدت است و نمیتوان آن را به صورت درصدی از بارش سالانه یک حوضه یا کشور تعمیم داد.
احد وظیفه اضافه کرد: همه سامانههای بارشی و همه ابرها قابلیت بارورسازی ندارند و عواملی مانند ساختار دمایی، میزان رطوبت، میکروفیزیک ابر و حتی وجود طبیعی گردوغبار و ذرات نمک، نقش تعیین کنندهای دراین فرایند دارند. در اقلیم پیچیده ایران که تحت تاثیر گرد وغبار منطقهای و ناپایداریهای شدید است، نتایج بارورسازی ابرها با کشورهایی مانند آمریکا یا استرالیا متفاوت است.
او با اشاره به تجربه بارورسازی در جنوب غرب آمریکا گفت: با وجود سابقه چند دهه ای بارورسازی، این روش هرگز بهعنوان راه حل خشکسالی مطرح نبوده و حتی در برخی ایالتها به دلیل نتیجه بخش نبودن، ممنوع شده است. در حالی که منابع آبی این مناطق آمریکا در بدترین وضعیت تاریخی خود قرار دارند.
این مدیر هواشناس کشور تاکید کرد: بارورسازی اگر هم انجام شود، باید به صورت آزمایشی، هدفمند، مبتنی بر دادههای دقیق و با تعریف منطقه هدف و ارزیابی آماری بلندمدت باشد. در غیر این صورت، نسبت دادن سهم مشخصی از یک بارش به بارورسازی، پایه علمی ندارد.
اثرگذاری بارورسازی تائید شده است
سرپرست سازمان توسعه و بهرهبرداری فناوریهای نوین آبهای جوی هم در این نشست با اشاره به اینکه بهبود وضعیت هوا زیر نظارت سازمان جهانی هواشناسی قرار دارد، گفت: این سازمان از سال ۱۹۹۵ تاکنون بیانیهها و گزارشهای تخصصی متعددی منتشر کرده و در این بیانیهها شواهد اثرگذاری مواد بارورکننده ابر بر میکروفیزیک ابرها تایید شده است ؛ البته در همین بیانیهها بر نبود قطعیتها و ریسکها هم تاکید شدهاست.
محمدمهدی جوادیانزاده تصریح کرد: بارورسازی نه خلق بارش، بلکه تشدید بارش است و فقط در صورت وجود سامانه بارشی مناسب میتواند اثر بخش باشد. بر همین اساس همه ادعاهای مطرح شده در فضای مجازی از جابهجایی سامانههای جوی تا ایجاد باران در بیابان پشتوانه علمی ندارند و در دسته شبهعلم قرار میگیرند.
او گفت: سازمان جهانی هواشناسی نه این فناوری را به طور مطلق توصیه و نه آن را رد میکند، زیرا امکان ارائه نسخه واحد برای همه اقلیمها وجود ندارد. ایران به دلیل شرایط کوهستانی، در برخی مناطق مستعد اجرای هدفمند عملیات بارورسازی ابرهاست، اما هرگونه تصمیمگیری باید مبتنی بر آزمایش، راستیآزمایی، دادههای قابل اندازه گیری و ارزیابی مستقل دانشگاهی باشد.
خیال یا واقعیت؟
به گزارش همشهریآنلاین، آنچه در صحبتهای صاحبنظران حاضر در این نشست برجسته بود، فاصله معنا دار باور عمومی و واقعیت علمی بارورسازی ابرهاست. بر همین اساس بارورسازی را نه میتوان معجزه ای برای نجات کشور از بحران آب دانست و نه میتوان با بی تفاوتی از کنار آن عبور کرد. به نظر میرسد بارورسازی ابرها ابزاری محدود، پر ریسک و وابسته به دقت علمی بالاست که بدون داده، پایش و شفافیت، بیشتر یک خیال است تا واقعیت.
کد خبر 1005453 منبع: همشهری آنلاین
-
برف، باران، کولاک، سرما و آلودگی هوا در راه است | هشدار زرد هواشناسی برای این مناطق | احتمال قطعی برق هم هست
-
طوفان ها چشم دارند | از چشم طوفان چه می دانید؟
-
بارورسازی ابرها؛ خیال یا واقعیت؟ | کارشناسان می گویند بارورسازی می تواند اثر معکوس داشته باشد
-
اولویتهای رئیس جدید بانک مرکزی برای حل مشکل معیشت
-
عراقچی: توطئه جدیدی علیه ایران در راه است | دشمن به دنبال فروپاشی نظام با روش دیگری است
-
ایران برای دفاع باید «دکترین جوجه تیغی» را انتخاب کند + عکس
-
فوری | پایان رضاییان در استقلال + عکس | اقدام خبرساز رامین در اینستاگرام بعد از برد آبیها
-
آرزوی مرگ برای پوتین در کریسمس ! | ببینید
-
افشای نقشه نتانیاهو برای راه انداختن جنگ جدید با ایران | آن جنگ کوتاه نشان داد ایران میتواند اسرائیل را نابود کند
-
قتل خونین مدافع ناموس در تهران
-
عراقچی: توطئه جدیدی علیه ایران در راه است | دشمن به دنبال فروپاشی نظام با روش دیگری است
-
فوری | پایان رضاییان در استقلال + عکس | اقدام خبرساز رامین در اینستاگرام بعد از برد آبیها
-
ژنرالهای بشار اسد با ۱۶۸هزار نیرو قصد شورش دارند | پیام هایی که درز کرد
-
قتل خونین مدافع ناموس در تهران
-
اولین تصویر پمپ بنزینهای جدید در ایران منتشر شد
-
ایران برای دفاع باید «دکترین جوجه تیغی» را انتخاب کند + عکس
-
عاملان ترور سازنده پهپاد معروف محکوم شدند | حبس ابد برای ۱۱جاسوس اسرائیلی
-
بارشها این سد مهم کشور را زنده کرد؛ حجم ذخیره آب روز به روز بیشتر میشود
-
پورمحمدی: دولت نمیداند پول نهادها کجا میرود | در بودجه ۱۴۰۵ فشار را از روی خانوادهها کم کردیم | مبلغ حقوق و دستمزد برای معافیت مالیاتی ۲ برابر شد
-
فقط یک حمله به اینجا کار اسرائیل را تمام می کند | عدد ترسناک روی میز نتانیاهو | ایران با سرعت خیرهکنندهای در حال جایگزینی موشکهاست
-
بارورسازی ابرها چقدر هزینه دارد؟ | آخرین وضعیت پروژه بارورسازی ابرها در تهران